Kíla

There are many styles of Irish music, and certainly not all songs in the Irish language are traditional or even based on traditional songs.  Some groups do Country and Western (which is very popular in Conamara), some do covers of pop songs in translation, some do folk, etc.  One of the most innovative bands ever to sing in Irish is Kíla, from Dublin.    What does the name mean?  As it says in this article on pdf, from 2000:

"If you want to know what “Kíla” means, ask the seven members of the band. You’ll get a different answer every time. Now that the band has toured the world, they’ve found plenty of meanings for the humble little word. According to Kíla’s piper, Eoin Dillon, “In Indian it means a fort, or something like it; and in Scots Gaelic it’s a girl’s name which means something like ‘whose beauty can’t even be described by poets.’ ” Other meanings they claim for Kíla: in Finnish it means “wedge,” in Hindi “banana,” in Japanese “twinkle,” and in Czech it means “hernia.”

So they just made it up.

Their style of music is just as hard to pin down.  They are a unique kind of World Music.
Here are some descriptions from Wikipedia, in Irish and in English.  Most of their best stuff is from the late 90s, IMHO.  But they are still somewhat active, and Rónán Ó Snodaigh in particular has done a lot of great live concerts on Facebook this year.  His bodhrán style is very clever and pretty amazing to watch.

Among their many accomplishments, they were nominated for an Oscar for the music in the movie Song of the Sea (Amhrán na Mara) (2016).

Admittedly, they are not to everyone's taste.  I got to like them more and more over the years, although I admit I wasn't crazy about them when I first heard them back in the 90s.  Not your typical Irish band, for sure.  One of the best things about them is their clever Irish language lyrics, and that is what we will look a little bit at.  They tend to be very positive, upbeat, and encouraging - something we can all always use!  Rhythm is paramount in their music, and in the singing as well, which makes good use of repetition.  I've picked songs I particularly like, which I think are all on the CD Tóg go Bog É.  Is the Irish 100% perfect?  Maybe sometimes not, but who is?

Bí Ann / Leanfaidh Mé

Bí ann, bí liom
Bí gasta, bí cróga
Bí cliste, bí cinnte Bí casta, bí glic
Bí grámhar, gealgáireach
Bí socair laistigh
Bí doimhin ach bí éadrom
Gan teannas ar bith
I do chorp, i do chroí
I do cheann, ins a tslí
Ina chuireann tú tú fhéin i láthair
I pé chomhluadar ina bhfuil tú
Bí ann liom
Bí láidir il-dána
Nuair a chasann an domhan
Bí ann dom
Agus buailfimid le chéile
Nuair a thagann an t-am

Fiú má chothaítear fadhb

Leanfaidh mé ar aghaidh
Fiú má chothaítear fadhb
Leigheasófar é
Fiú má chothaítear fadhb
Leanfaidh mé ar aghaidh
Fiú má chothaítear fadhb
Ní deireadh an domhan é
Fiú má chothaítear fadhb
Leanfaidh mé ar aghaidh
Fiú má chothaítear fadhb

Leanfaidh mé...

Nó ní dhéanfaidh siad riamh cosc a chur ar mo bhróga
Nó ní dhéanfaidh siad riamh cosc a chur ar mo chosa
Nó ní dhéanfaidh siad riamh cosc a chur ar mo threo
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mo shaol le caitheamh agam
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil sé ar mo chumas agam
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Mar gur b'shin an modh ab'fhearr a oireann dom
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Le pé rud é atá le déanamh agam
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Mar gur b'shin an treo a bhraithim ionam
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Mar a leanann mo chroí ag buaileadh liom
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Ar an luas a ritheann liom ag an am
Leanfaidh mé
Mar go bhfuil mé fós beo
Leanfaidh mé
Fiú más rud é nach mbíonn fhios mo shlí agam

Tá saol agam, tá súil agam
Tá rogha agam, tá rún agam
Tá bád agam, tá cuan agam
Tá tonn ar an trá
Tá scéal agam, tá siúl agam
Tá deis agam, tá duais agam
Tá cás agam, tá cúis agam
Tá fonn ar mo ghrá

Fiú má chothaítear fadhb...
Nó ní dhéanfaidh siad riamh cosc a chur ar mo anam

 Ón Taobh Tuathail Amach

Ná bí ag troid liom anois
Nó ní do namhaid mé;

Ná bí ag troid liom anois
Tuigfidh tú sa deireadh thiar thall nach do namhaid mé

Ó taobh tuathail amach
Níor mhaith liom troid arís
Ón taobh tuathail amach

Mar throid mé liom féin
Throid mé le Dé,
Throid mé le mo shaol
Agus throid mé léi
Throid mé le mo chéile,
Throid mé é'
Throid mé chomh minic sin gur chuir mé
eagla orm féin.

Na cuir ag troid mé arís
Ní chun mo leasa é
Ná cuir ag troid mé arís
Mar níl aon fhonn orm an t-anam atá agam
A chur amú I mo shaol.

Ó taobh tuathail amach
Níor mhaith liom troid arís
Ón taobh tuathail amach

Ó, in ainm Dé
Coinnigí an tsíocháin,
Déanfaidh muidne fás i ngach aon slí
Coinnigí an tsíocháin,
Tá dóthain le déanamh cheana féin;
Coinnigí an tsíocháin,
Tá athrú ar an domhan amuigh le déanaí
Coinnigí an tsíocháin
Sara nglacann muid an dara céim.

Ó taobh tuathail amach
Níor mhaith liom troid arís

(There's an English translation on this particular youtube, if you want to look at it).  An taobh tuathail amach, the wrong side out (inside-out), usually.

Tóg É Go Bog É 

Gafaithe in áit ina líonann an trácht a bhí mé
Gafaithe in áit ina chreidfeadh tú é
Gafaithe in áit ina rialaíonn an trácht a bhí mé
N'fheadar conas ach is cinnte go n-éalódh mé

Chun imeacht i dtreo na bóithre gan cosán le mo thaobh atá mé
Chun taisteal thiar 's thall arís ar bhrollach an domhain atá mé
Chun díriú i dtreo an dúchais ar tógadh mé atá mé
N'fheadar conas ach is cinnte go shroichfidh mé é

Gafaithe in áit a líonann an trácht atá mé
Gafaithe in áit a chreidfeadh tú é
Gafaithe in áit a rialaíonn an trácht a bhí mé
N'fheadar conas ach is cinnte go n-éalódh mé

Chun imeacht i dtreo na bóithre gan cosán le mo thaobh atá mé
Chun taisteal thiar 's thall arís ar bhrollach an domhain atá mé
Chun díriú i dtreo an dúchais ar tógadh mé atá mé
N'fheadar conas ach is cinnte go shroichfidh mé é

Slán agaibh
Slán agaibh uilig
Slán agaibh
Agus buailfidh mé libh arís ar ball
Slán agaibh
Slán agaibh uilig
Slán agaibh
Agus tiocfaidh mé ar ais arís ar ball

Ag fuascailt na sciatháin atá díomhaoin i mo cheann atá mé
Ag lorg radharc lena ritheann an tuiscint léi atá mé
Ag lorg sos agus síochán do mo chroí 's mo cheann atá mé
Is cuma conas ach go bhfaighfidh mé é

Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Ná bí ag troid leat féin
Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Tochaill go doimhin ionat féin
Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Lig don solas teacht isteach i do shaol
Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Tiocfaidh sé nuair a thagann sé

Ag lorg áit lena mbuaileann an fharraige leis an spéar atá mé
Ag lorg tobar na tinte óna lastar ár saol atá mé
Ag iarraidh fás agus forbairt a chothú ar an saol atá mé
Agus cúiseanna ceiliúradh a chur chunn cinn timpeall orm atá mé

Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Ná bí ag troid leat féin
Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Tochaill go doimhin ionat féin
Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Lig don solas teacht isteach i do shaol
Tóg é go bog é
Glac é go réidh
Tóg é go bog é
Tiocfaidh sé nuair a thagann sé

And as a bonus, I was asked to include this one, which is also fun.  It has the lyrics and translation in the video:

Seo Mo Leaba

 I was fortunate to be able to see Kíla in Germany in 2015.  I even spoke a few words of Irish with them when they were doing their sound check, but they couldn't hear me very well from the stage.  Anyway, here are a few pictures I took at that time.