This first one is a lot of fun, and very popular with learners who have dealt with all kinds of grammar. He's in love with a girl, but unfortunately, her grammar is not quite up to snuff.
Tadhg has a lot of wonderful songs, and I encourage you to check out more and maybe get his best of CD, Imíonn an tAm, Rogha Amhrán. I know him, actually, and was in a short film with him (in 2010!), which was expanded on in his book of the same name, Raiftearaí: An Fíodóir Focal (in which he mentions me!). But that's another story... Anyway, some Conamara Irish here, and actually a great grammar lesson! This song is from 1988.
le
Tadhg Mac Dhonnagáin
Bhí mise i ngrá le cailín tráth
Cailín a bhris mo chroí
An cailín ab áille ag siúl na sráide
A leithéidí ní fhaca tú riamh
Agus bheadh muid pósta agus sásta inniu
Bheadh páistí ar fud an tí
Ag gaeilgeoireacht ó dhubh go dubh
Murach a cuid gramadaí.
Ó mura bhfuil an tuiseal ginideach agat
Agus slacht ar do chuid 'h'eannaí
Níl suim dá laghad agam ionat
Mar is cinnte go mbrisfidh tú mo chroí
Ach más gaeilgeoir snasta blasta thú
'is má thuigeann tú cúrsaí gramadaí
Tar trasna na páirce móire chugam
Táim anseo i dtóin an tí.
Táim ag siúl an bhóthair uaignigh seo
Le fada fada an lá
Ag cuartú na mná gaelaí i ngach aon áit
Ach faraor, níl sí le fáil
Bean atá tugtha don tuiseal tabharthach
Bean a thuigeann na díochlaontaí
Bean a rachadh chun na leapan liom
Le Graiméar na mBráithre Críostaí
Óra mura bhfuil an tuiseal ginideach agat
Agus slacht ar do chuid 'h'eannaí
Níl suim dá laghad agam ionat
Mar is cinnte go mbrisfidh tú mo chroí
Ach más gaeilgeoir snasta blasta thú
is má thuigeann tú cúrsaí gramadaí
Tar trasna na sráide caoile chugam
Táim anseo i dtóin an tí.
Mar sin más tú an cailín seo
Is má tá tú i do shaineolaí
Ar rangabháil na deacrachta
Gan trácht ar na tréaniolraí
Má bhaineann tú pléisiúr as na cosain chaola
Más maith leat an briathar saor
Tar liomsa a stóirín nó go n-éaloidh muid le chéile
Ach ar dtús, scrúdú beag gramadaí.
Óra mura bhfuil an tuiseal ginideach agat
Agus slacht ar do chuid 'h'eannaí
Níl suim dá laghad agam ionat
Mar is cinnte go mbrisfidh tú mo chroí
Ach más gaeilgeoir snasta blasta thú
Is má thuigeann tú cúrsaí gramadaí
Tar trasna na páirce móire chugam
Tar trasna na sráide caoile chugam
Tar trasna na leabharlainne ciúine chugam
Tar trasna na farraige gairbhe chugam
Tar trasna na carraige duibhe chugam
Tar trasna na liomanáide báine chugam
Táim anseo i dtóin an tí.
Bheadh muid pósta agus sásta inniu
Bheadh páistí ar fud an tí
Ag gaeilgeoireacht ó dhubh go dubh
Murach a cuid gramadaí.
Country and Western style music is very popular in Conamara, and there's a lot of it in Irish, believe it or not! A lot of great songs are out there by Seán Monaghan, for example. And so is Cajun style music - check out the Máimín Cajun Band some time! This song is by a new group following along those lines, also from Conamara (Galway). I just found this by accident recently. It's a funny song. Fadas are important! The band is called
Aerach, although I don't think they are... I think this song is from 2019. There's a reference to a great sean-nós singer, Máirtín Tom Sheáinín.
D’fhág mé an teach an lá cheana, faoi dheifir is le brí,
Thug mé m’aghaidh thar Daingean siar is mé ag déanamh ar Thír an Fhia,
Gan mórán aird ar mo ghraithe [gnó] ‘am is mé ag deirfir le bheith in am,
Diabhail a’fhaca mé riamh an Speedvan a bhí tarraingnithe in Eanach Mheáin.
Bhí sé deireanach ‘am stopadh an t-am sin is mé ag imeacht ‘s cois go clár,
Is mé ag guí le Dia nach bhfeicfí mé nó nach n-athnóidh siad an carr,
'Sé gur thug mé tuilleadh bróig di, chas is chrom mo cheann,
Is má bhí
fine le fáil 'sé déarfainn nach mé a bhí ann.
{c: Curfá}
Ó Chill Chiaráin go na hAille Thoir is as sin go Doire an Fhéich,
Má fheiceann tú uait an
speedvan seo a dhiabhail déan go réidh,
Mar is minic iad ar thaobh an bhóthair maidin moch nó titim oíche,
Is an oiread leis an b
potholes tráth nach mbrisfidís do chroí.
Mo mhallacht orthu siúd a casadh orm nár thug
flash nó
text fhéin,
Le rá go mbeadh sí faire ann is é thógáil go deas réidh,
Diabhail ‘s a'm cé m[h]éid é an bóthair sin ach tá ‘s a'm rud amháin,
Gur iomaí pictiúr tarraingthe acu dhom fhéin is mo charr bán.
Bhí coicís caite is diabhail litir tagtha bhí a’ cheapadh go raibh a'm,
Ach maidin inné is mé ag ól braon tae is mé ag éisteacht le Máirtín Tom,
Tháinig bean an phost thar tairseach isteach is leag sí ualach i mo ghóil,
Nach raibh dhá cheann déag do
fineannaí ann ‘s gan a'msa ach seic an
dole.
{c: Curfá}
Isteach liom go Gaillimh is mo phócaí folamh go bhfeicfinn an breitheamh mór,
Bhí sí cantalach géar is í síneadh a méar is mise bodharaithe ag an ngleo,
Ansin labhair mé fhéin go múinte, réidh:
One moment now a stór,
Níl ‘s a'm cé hé fhéin
but that’s not my name, I put a fada above the O.
Caitheadh amach an cás is ag Dia tá ‘s fhios chuir sé ríméad ar mo chroí,
Cé cheapfadh tada don síneadh fada ach nár sháraigh sé an dlí,
Is má thagann
form nó
fine le n-íoc nó bille ón ESB,
As ucht Dé ort caith súil ghéar cén chaoi bhfuil d’ainm ann litrithe.
{c: Curfá}
Isteach liom sa gcarr 's bhí an tráthnóna breá is an ghrian ag teannadh siar,
Breá sásta liom fhéin tar éis an lae is an breitheamh curtha a'm dhíom,
Nuair a ghlaoigh an fón ‘s é i mo phóca, sé Timmy an tSeoighe a bhí ann,
Tá sí thiar ar bhóthar Loch an Iolra, abair é leis an gclann.
Tá deireadh anois le m’amhránsa is críochnóidh mé an dán,
Mo sheacht mallacht don na
Speedvans cibé coirnéal a bhíonn siad ann,
Má leanann an chraic i bhfad eile diabhail carr a bheas ar bóthar,
Ach muid ag imeacht is an
bicycle againn tabhairt aghaidh ar an mbaile mór.
What's a speed van?
There are lots of funny songs in Irish (including my own parodies on Cleas Amhrán, which you can find
here...and note the title of the book some of the lyrics are from...). This is an oldie but a goodie. Munster Irish here (do!). This is a very popular and well known song, and has been done by lots of famous people. Here's some (possibly speculative) info about the song and a very free translation:
Lyrics.
Ar mo ghabáil dom siar chun
Droichead Uí Mhórdha
Píce i m' dhóid is mé ag dul i meitheal
Cé chasfaí orm i gcumar ceoidh
Ach pocán crón is é ar buile
Alliliú puilliliu
Alliliú tá'n poc ar buile
Do ritheamar trasna trí ruilleogach (
1)
Is do ghluais an comhrac ar fud na muinge (
2)
Is treascairt dá bhfuair sé sna turtóga
Chuas ina ainneoin ar a dhroim le fuinneamh
Alliliú puilliliu
Alliliú tá'n poc ar buile
Níor fhág sé carraig go raibh scot (
scabhat) ann
Ná gur rith le fórsa chun mé a mhilleadh
Is ea ansin do chaith sé an léim ba mhó
Le fána mhór na
Faille Brice
Alliliú puilliliu
Alliliú tá'n poc ar buile
Bhí garda mór i m
Baile an Róistigh
Is bhailigh fórsaí chun sinn a
chlipeadh
Do bhuail sé rop dá adhairc sa tóin air
Is dá bhríste nua do dhein (rinne) sé giobail
Alliliú puilliliu
Alliliú tá'n poc ar buile
I nDaingean Uí Chúis le haghaidh an tráthnóna
Bhí an sagart paróiste amach 'nár gcoinnibh
Is é dúirt gurbh é an diabhal ba dhóigh leis
A ghaibh an treo ar phocán buile
Alliliú puilliliu
Alliliú tá'n poc ar buile
2 - genitive of mong, which is a thick growth (of grash, brush, trees or even hair...)
Here's
another version, from 1966 on German TV!
And here's the guy who made it famous,
Seán Ó Sé. Note the crowd singing along!